อย่าท้อถอยในงานที่ทำอยู่ทุกอย่าง

สมเด็จองค์ปฐม ทรงตรัสสอนปกิณกะธรรม
อย่าท้อถอยในงานที่ทำอยู่ทุกอย่าง
ให้ตั้งใจต่อสู้เพื่อพระพุทธศาสนา
เพื่อพระนิพพานให้เต็มที่
คือ เต็มกำลังใจของเรา
งานภายนอก หรืองานทางโลก
ซึ่งต่างคนต่างก็มีหน้าที่ของตน
ก็พยายามทำให้เต็มความสามารถของแต่ละคน

แต่พร้อมที่จะละ - ปล่อย - วางได้ทันที
เมื่อความตายมาถึง

และงานภายใน
คืองานสมถะ - วิปัสสนาธุระ
ก็ทำให้เต็มกำลังใจ
งานทั้ง ๒ ประการนี้อย่าให้ขาดตกบกพร่อง
จึงจักได้ชื่อว่ากำลังใจเต็ม

คนอื่นจักเป็นอย่างไรอย่าไปสนใจ
อย่าไปห้ามกรรมหรือสนใจในกรรมของใคร

ให้ดูการกระทำของกาย-วาจา-ใจของตนเอง
พึงกำหนดรู้อยู่ในศีล - สมาธิ - ปัญญาตลอดเวลา

ใครกระทำผิดศีล - สมาธิ - ปัญญา อย่าไปโกรธเขา
ให้พึงมีเมตตาให้มาก ๆ

ให้คิดว่าคนเราเกิดมาเป็นมนุษย์นี้ได้ก็แสนยาก
นี่โชคดีมากที่เกิดมาพบพระพุทธศาสนา
ได้พบพระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์
และได้พบพระอริยสงฆ์
หากไม่สามารถรักษาศีล - สมาธิ - ปัญญาไว้ให้ได้
ก็ต้องไปเริ่มต้นใหม่ที่อบายภูมิ

ให้รู้สึกสงสารพวกเหล่านี้ด้วยเมตตาจริง ๆ
อย่าเอาความรู้สึกสมน้ำหน้าเข้าไปเจือปน
ความเกลียดชัง อารมณ์ปฏิฆะก็จักเกิดขึ้นแทนเมตตา

ให้พิจารณาเรื่องเมตตาและพรหมวิหาร ๔ ให้มาก ๆ
แล้วจิตจักมีอารมณ์เยือกเย็นขึ้นได้
การปฏิบัติก็จักเข้าถึงมรรคผลได้เร็ว

แต่พึงระมัดระวัง
คำว่าการมีพรหมวิหาร ๔ ให้แก่ตัวเองนั้น
ไม่ใช่ความเห็นแก่ตัว
ผู้ใดเข้าใจอย่างนั้น
จักแปลคำสอนของตถาคตเจ้าผิด
ให้พิจารณาให้ลึกซึ้งแล้วจักรู้ชัดว่า

พรหมวิหาร ๔ เกิดขึ้นกับจิตตนเองเป็นอย่างไร
ความเห็นแก่ตัว หรือมัชฉริยะ ความตระหนี่ขี้เหนียวเป็นอย่างไร

ให้สังเกตว่า พรหมวิหาร ๔ เกิดขึ้นกับจิตแล้ว จักเยือกเย็นมาก
แต่ความเห็นแก่ตัวเกิดขึ้นกับจิตเมื่อไหร่ก็จักเร่าร้อนเมื่อนั้น
พิจารณาแยกออกมาให้ได้

รวบรวมโดย พล.ต.ท. นพ. สมศักดิ์ สืบสงวน