นิรุตติปฏิสัมภิทา-ปัญญาแตกฉานในนิรุกติ คือ ภาษาต่างๆ

ในเรื่องของภาษา หลวงพ่อเล็กบอกว่า "สมัยพุทธกาลถ้าไม่ได้พระพุทธเจ้าหรือพระอรหันต์ปฏิสัมภิทาญาณที่สามารถใช้ภาษาใจได้แล้ว การเผยแผ่พุทธศาสนาจะเป็นเรื่องที่ลำบากมาก เพราะสมัยนั้นมีหลายภาษามาก ในปัจจุบันอินเดียประเทศเดียวก็มีสามร้อยกว่าภาษาแล้ว

หลวงพ่อฤๅษีเคยเล่าเรื่องหลวงปู่สร้อยให้ฟัง ใครพูดภาษาอะไรหลวงปู่สร้อยพูดได้หมด หลวงพ่อก็เลยไปลองดู เอาคนพูดภาษาอังกฤษไปคุยด้วย เอาคนพูดภาษาเยอรมันไปคุยด้วย เอาคนญี่ปุ่นไปคุยด้วย ปรากฏว่าหลวงปู่พูดได้หมดทุกภาษา พอหลวงพ่อถามว่า "หลวงปู่พูดภาษาเขาได้ยังไง?" หลวงปู่บอกว่า "ไม่รู้ ได้ยินเป็นภาษาไทยและตอบเป็นภาษาไทย"

เอากับท่านสิ ! ได้ยินเป็นภาษาไทย ตอบเขาเป็นภาษาไทย แต่คนฟังกลับฟังเป็นภาษาตัวเอง"

นอกจากนี้ หลวงพ่อเล็กยังเล่าถึงความสามารถทางด้านภาษาของหลวงพ่อฤๅษีให้ฟังว่า

มีอยู่ช่วงหนึ่งตอนที่อาตมายังไม่ได้บวช วันนั้นอยู่กับหลวงพ่อฤๅษีที่บ้านสายลม ก็มีคุณยายคนหนึ่งมาจากสุรินทร์ เดินทางมาทั้งคืน มาถามหาหลวงพ่อ เนื่องจากคุณยายคนนี้พูดภาษาอีสานปนส่วยปนเขมร คนทั่วไปจะฟังไม่รู้เรื่อง โชคดีที่อาตมาไปอยู่ชายแดนเขมรมาก่อน ก็เลยพอจะฟังได้

พอยายเจอหลวงพ่อก็เลยขอถามปัญหา เนื่องจากยายแกพูดไม่รู้เรื่อง หลวงพ่อเลยหัวเราะชอบใจ ท่านบอกว่า "เฮ้ย ใครฟังรู้เรื่องแปลให้ที" อาตมากราบเรียนหลวงพ่อว่า "ผมพอฟังได้ แต่ไม่แน่ใจว่าจะแปลได้หมด" หลวงพ่อก็บอกว่า "เออ..ช่วยเป็นล่ามให้หน่อยลูก"

คุณยายถามหลายปัญหามาก แต่ปัญหาใหญ่ที่ยายถามคือ ยายบ้าไปหรือเปล่า? เพราะยายถือศีลปฏิบัติธรรมในขณะที่คนทั้งหมู่บ้านไม่ทำกัน เขาเลยหาว่ายายเป็นผีบ้า หลวงพ่อก็หัวเราะ แล้วบอกว่า "ยายน่ะปกติ แต่พวกนั้นบ้าทั้งหมู่บ้าน" บอกไปแบบนี้ ยายแกจะได้สบายใจ เพราะยายเขาเครียดมาก

ต้องชมกำลังใจของยายว่าสุดยอด โดนชาวบ้านเขาด่าเป็นยายผีบ้าทุกวัน แต่ยายก็ยังคิดที่จะทำอยู่ ถ้าเป็นเรา...มีคนเดียวแล้วทั้งหมู่บ้านเขาด่า เราจะสู้ไหวหรือไม่ ? ยายเขาสุดยอดกำลังใจ พอรู้ว่ามีพระดี ก็ดั้นด้นมาจากสุรินทร์ ไม่รู้เหมือนกันว่าหมดค่ารถไปเท่าไร

พออาตมาแปลไปแล้วชักเหนื่อย บางคำคิดไม่ทันก็หยุดนึกเป็นภาษาไทย ปรากฏว่าหลวงพ่อท่านตอบไปก่อน ตรงเป๊ะเลย ถึงได้รู้จริง ๆ ว่าท่านฟังออกหมดทุกภาษา ส่วนที่ให้เราแปล เพราะจะได้ไม่ผิดปกติ คนอื่นก็จะไม่รู้ คิดว่าท่านตอบตามที่เราแปล

ก็เลยโยงกลับมาจุดที่ว่า ในสมัยพุทธกาล ความสามารถเหล่านี้เป็นสาธารณะ บรรดาศาสดาเจ้าลัทธิต่าง ๆ มีหลายคนทำได้ ขณะเดียวกันพระสงฆ์ของเราที่สำเร็จมรรคผลเป็นปฏิสัมภิทาญาณก็ทำได้เยอะ เลยกลายเป็นของไม่แปลก ในขณะเดียวกัน ที่ท่านพูดกับเขาได้ เขาไม่รู้สึกแปลก เพราะเขาคิดว่าท่านพูดภาษาของเขา

พระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
(หลวงพ่อเล็ก วัดท่าขนุน)

เก็บตกบ้านอนุสาวรีย์ ต้นเดือนพฤษภาคม ๒๕๕๒