เรื่องเด่น นางกุลธิดามาทางอากาศ (มาจากคัมภีร์วิสุทธิมรรค)

สัทธาดิลก ตอน
นิทานเรื่อง นางกุลธิดามาทางอากาศ



นิทานเรื่องนี้มาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค มีเรื่องว่ายังมีนางกุลธิดาผู้หนึ่งอาศัยอยู่ในบ้านวัตตกาลคาม อันเป็นที่อาศัยโคจรบิณฑบาตแห่งภิกษุวัดคิริกัณฑวิหาร ดังได้ยินมาว่า มารดาบิดาของกุลธิดาผู้นั้น เมื่อจะไปวัดเพื่อฟังธรรมในเวลาหัวค่ำ ต้องการจะให้นางกุลธิดาเฝ้าบ้านจึงสั่งว่า “นี่นางหนูเจ้าเป็นสาวเป็นแส้ ยามค่ำคืนไม่ควรออกจากบ้าน พวกเราเมื่อไปไหว้พระเจดีย์ฟังธรรมเทศนาแล้วจะเอาบุญมาฝากเจ้า เจ้าจงเฝ้าบ้านให้ดี” เมื่อสั่งดังนี้แล้วจึงเดินจากบ้านไป ฝ่ายนางกุลธิดาแม้อยากไปใจจะขาดแต่ก็ไม่อาจฝืนคำของมารดาได้ จึงเดินออกมาที่ชานเรือนซึ่งสามารถแลเห็นลานพระเจดีย์บนเขาคิริกัณฑกะที่มีแสงจันทร์ส่องถึง ได้เห็นการบูชาพระเจดีย์ด้วยประทีป ได้เห็นพุทธบริษัททั้งหลายทำการบูชาเจดีย์ด้วยเครื่องบูชาต่าง ๆ มีดอกไม้ และของหอมเป็นต้นแล้วทำประทักษิณกันอยู่ และได้แว่วยินเสียงสาธยายของหมู่ภิกษุด้วย นางกุลธิดาจึงได้รำพึงอยู่ในใจว่า “พวกเขาช่างมีบุญจริงหนอ ที่ได้ไปวัดแล้วได้เดินไปมาที่ลานพระเจดีย์เช่นนั้น และได้ฟังธัมมีกถาอันไพเราะ” พลางเบิ่งตามองดูพระเจดีย์อันสุกปลั่งเช่นกับกองไข่มุกอยู่นั่นเอง อุพเพงคาปีติคือปีติอันแรงกล้าก็ได้บังเกิดขึ้นในขันธสันดานของนาง นางได้โลดลิ่วไปในอากาศมาลงที่ลานพระเจดีย์บนเขาก่อนบิดามารดาของนางจะมาถึงเสียอีก นางจึงไปไหว้พระเจดีย์แล้วยืนฟังธรรมอยู่ พอบิดามารดาของนางมาถึงจึงได้เข้ามาทักนางว่า “นี่นางหนู เจ้ามาทางไหนกัน” นางบอกว่า “หนูมาทางอากาศค่ะแม่ ไม่ได้มาตามทางเดิน” แล้วจึงถูกซักว่า “นี่แม่คุณ อันทางอากาศนั้นพระอรหันต์จึงจะไปมาได้ เจ้ามาได้อย่างไรกัน” นางกุลธิดาจึงบอกว่า “เมื่อหนูกำลังยืนแลดูพระเจดีย์ที่อาบไล้แสงจันทร์อยู่ที่ชานบ้าน ปีติอันมีกำลังกล้ามีพระพุทธคุณเป็นอารมณ์ก็ได้บังเกิดขึ้นในจิตหนู ครั้นแล้วหนูก็ไม่รู้ความที่ตนยืน มิได้รู้ความที่ตนนั่งเลย รู้แต่ว่ามันโลดไปในอากาศตามนิมิตที่จิตถือเอานั้นเอง แล้วก็มายืนอยู่ที่ลานพระเจดีย์นั้น”

จบนิทานเรื่องนางกุลธิดามาทางอากาศ ตามศัพท์ภาษาธรรมะนั้นคำว่า อุพเพงคาปีตินั้นเป็นปีติอย่างแรงถึงขนาดทำกายให้โลดไปในอากาศได้

สัทธาดิลก เรียบเรียงมาจาก พระสุตตันตปิฏก ขุททกนิกาย อุทาน, คัมภีร์วิสุทธชนวิลาสินี อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน คัมภีร์ชาตกัฏฐกถา อรรถกถา ขุททกนิกาย ชาดก, คัมภีร์ปรมัตถทีปนี อรรถกถา ขุททกนิกาย เปตวัตถุ, คัมภีร์พระปฐมสมโพธิกถา ของ สมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรส, คัมภีร์วิสุทธิมรรค, คัมภีร์สารัตถสังคหะ

ขอบคุณที่มา