คิดอย่างไรกับเด็กไทยสมัยนี้ครับ

เชิญแสดงความคิดเห็นได้เต็มที่ครับ

"เนติวิทย์" คึกอีก "ศาสนาเป็นเรื่องของปัจเจกชน จะนับถือก็ได้ไม่นับถือก็ได้ ย้ำ!! บอกศาสนาพุทธไร้สาระ ควรโละทิ้งได้แล้ว" ???

วันนี้ ( 24 ก.ค.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายเนติวิทย์ โชติไพศาล ชื่อเล่น แฟรงก์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ เตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟสบุ๊ค username ว่า Netiwit Ntw แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับศาสนาพุทธในโรงเรียนว่า "ศาสนาเป็นเรื่องของปัจเจกชน ดังนั้นคุณจะนับถืออะไรก็แล้วแต่คุณหรือคุณจะไม่นับถือศาสนาก็ควรทำได้ จะบังคับนั้นหาได้ไม่ตอนสวดมนต์ เขาให้ผมสวด ผมก็ไม่สวด ไม่ยกมือสวดมนต์ไหว้พระ เพราะเห็นเป็นการบังคับกัน เป็นการรวมหมู่ ไม่ทำให้คนเข้าใจพระรัตนตรัยที่เนื้อหาสาระ เป็นแต่พิธีกรรม ใช้ศรัทธาเพื่อหาเงิน"

นายเนติวิทย์โพสต์ต่ออีกว่า "ลัทธิศาสนาพุทธในโรงเรียนเป็นเรื่องไร้สาระ ไม่สอนให้คนเผชิญความจริงและกล้าคิดกล้าแย้ง ทั้งพวกพระเทศน์ก็ตลกอย่างฝืดๆ และเปี่ยมด้วยอบรมศีลธรรม อบรมให้คนมีความกลัวเช่น นำลัทธิกรรมเก่ามาเข้ามา ไม่ให้คนรู้เท่าทันสังคม เท่าทันตนเองจริงๆจังๆ ควรเลิกสอนลัทธิศาสนาพุทธในโรงเรียนได้แล้ว อาจจะแทนที่ด้วยการสอนลัทธิศาสนาสากล และเปิดให้มีการโต้แย้งวิพากษ์ได้ทุกลัทธิศาสนา ให้นักเรียนได้เลือกอย่างเสรี"

 

ลึกล้ำสุดๆ เจ๋งว่ะพวก!

 

เค้าจะไม่นับถือ ก็ไม่เป็นไร แต่ทำไม่ต้องโละ ผมงงแค่เนี้ย แล้วศาสนาอื่นหล่ะไม่ไปติดต่อขอโละกับเค้ารึยังก็ไม่รุ

อย่างว่าแหละครับ ธรรมชาติก็คัดสรรค์คน ฝนตกขี้แมวไหล ยังไงมันก็ไปหากันเอง

 

ความจริงศาสนาพุทธ คือสิ่งมหัศจรรย์ของโลก ถูกกำหนดให้เกิดขึ้นในเชื้อชาติเผ่าพันธุ์ลึกลับ ในศูนย์กลางอารยะธรรมโลก ถ้าได้อ่านพระไตรปิฏกหรือคำสอนต่างๆของพระองค์ นั้นมัน realistic สัจธรรม ความจริง และเป็นการตีแผ่เรื่องจริงในกระบวนการคิดของมนุษย์อย่างละเอียดทุกแง่มุม......

บางเรื่องอ่านแล้วขนลุก แต่ปัญหาที่ทำให้วัยรุ่นเข้าไม่ถึงทุกวันนี้เพราะการนำเสนอนั้น ไม่ได้คุณภาพ และ ศาสนาพุทธมาเจริญและตกอยู่ในมือของประเทศ ด้อยพัฒนา ด้อยคุณภาพ ไร้ศักยภาพ อย่างประเทศไทย ในอนาคต ศาสนาพุทธจะเจริญในหมู่อารชน ในยุโรป อีกไม่นาน ซึ่งดิฉันเองก็อยู่ยุโรป ดิฉันเชื่อว่าสักวันนึงถ้าดิฉันจะเผยแพร่ศาสนานี้จะทำได้ดีและ น่าสนใจ ตระการตามากกว่า รูปแบบศาสนาพุทธในเมืองไทย

 

เรื่องนี้ ผู้ใหญ่ควรลองรับฟังเด็กที่คิดแบบนี้ ไม่ควรไปตำหนิ เพราะเด็กจะต่อต้าน แต่ควรมีเหตุผลให้กับเด็กว่า เพราะเหตุไร ประเทศไทยจึงควรบรรจุพระพุทธศาสนาลงในหลักสูตร
ผู้ใหญ่ควรแสดงมุมมองที่เหนือกว่า ไม่ใช่ว่าเด็กค้านแล้วจะตำหนิ เด็กคนนั้นจะกลายเป็นคนต่อต้านสังคมและแสดงท่าทีรุนแรงไปเรื่อยๆ

ในความจริงแล้ว เด็กนักเรียนยังมีประสบการณ์ในการใช้ชีวิตน้อยมาก การรู้เห็นอะไรยังขาดประสบการณ์ มีเพียงความรู้ความคิดที่รู้เห็นผ่านตัวหนังสือในอินเทอร์เนต แล้วอาจจะเกิดความหลงไปว่าตนรู้แล้ว
แต่ในชีวิตคนนั้น เหมือนลอยคออยู่กลางทะเล วันพรุ่งนี้จะเป็นอย่างไรไม่มีใครรู้ ก็ต้องอาศัยประสบการณ์ของคนก่อนหน้าชี้นำทางว่า ว่ายไปทางไหนจึงจะไปทิศที่ไปถึงฝั่ง การเลือกตัดสินใจด้วยความคิดของตนเองโดยไม่ฟังผู้มีประสบการณ์มากกว่า ก็เปรียบเหมือนคนลอยคออยู่กลางทะเลแล้วเลือกที่จะว่ายน้ำไปตามทางของตน ถ้าโชคดีก็ดีไป อาจจะไปใกล้ฝั่ง แต่ถ้าโชคร้ายก็จะออกทะเล ไม่มีวันกลับ ซึ่ง ทางที่ผิดมันมีมากกว่าทางที่ถูกหลายเท่านัก

การที่เด็กคนหนึ่งต้องการเสรีภาพมันก็เป็นเครื่องสะท้อนว่าเขาต้องการเสรีภาพ อันอาจจะถูกบีบคั้นจากความเป็นอยู่ที่ผ่านมา ซึ่งหากทำความเข้าใจให้กับเด็กได้ ก็ย่อมเป็นทางออกที่ดีที่สุดโดย สถาบันครอบครัวนั้นแหละที่จะต้องมีใจกว้างเพียงพอที่จะรับฟังปัญหาใหม่ๆของเด๋กยุคใหม่

 

อย่างนี้เค้าเรียกว่าโรค Yo-Nes
เมื่อ Yes เป็น Yo และ No เป็น Nes
อาการของผู้เป็นโรคนี้คือ มักจะแยกแยะอะไรถูกผิดไม่เป็น

น่าแปลกที่คนต่างชาติ พยายามทำความเข้าใจพุทธศาสนาด้วยใจที่เป็นกลาง
แต่วันนี้เด็กไทยเป็นได้แค่โรค Yo-Nes
เด็กเค้าไม่ผิดหรอก ระบบการศึกษาต่างหากที่ไม่เอื้ออำนวยต่อพัฒนาการของเด็ก
มิหนำซ้ำระบบการศึกษาไทยยังคงสืบทอดระบบคตินิยมผิดๆในสังคมไทยมาใช้กับเด็กๆ เช่น การบังคับให้ทำนี่นั่นนู่นโดยมีกฎเกณฑ์ในเรื่องการลงโทษบ้าง การตัดคะแนนบ้าง เป็นระบบที่มีแต่การออกคำสั่งให้นักเรียนทำตาม แต่ไม่มีคำอธิบายจากผู้ออกคำสั่ง

เด็กไทยจะกลัวอุจจาระหดเมื่อถูกผู้สอนตั้งคำถามในห้องเรียน แต่เด็กไทยจะโกรธมากถ้ามีการถกเถียงกันในเรื่องความคิดเห็น ต่างจากสังคมในโลกตะวันตก ในห้องเรียนหรือในวงสัมมนาย่อย อาจจะมีการถกเถียงกันอย่างเผ็ดร้อนในประเด็นที่ถูกหยิบยก แต่เมื่อการอภิปรายสัมมนานั้นจบลง ก็ไม่มีอะไรบาดหมางใจ แต่ละคนก็นำกลับเอาประเด็นที่ยังตกลงกันไม่ได้ไปค้นคว้าต่อ ก็เท่านั้นเอง แล้วเด็กไทยล่ะ? เรื่องไม่จบง่ายๆ เอาแค่ช่างกลตีกันไปทั่วบ้านทั่วเมือง คุณครูผู้บริหารยังไม่มีปัญญาแก้ได้ แล้วจะให้คิดยังไงต่อดีล่ะ?

สังคมไทยเป็นสังคมปิดกั้นในทางความรู้ จึงค่อนข้างอ่อนด้อยในการถ่ายทอดความรู้
ถ้าใครสักคนมาบอกผมว่า สังคมไทยเป็นสังคมด้อยพัฒนา ผมเชื่อร้อยเปอร์เซนต์ครับ

วิธีการถ่ายทอดหลักความคิดในทางพระพุทธศาสนาแก่เด็กนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายๆเลย
เมื่อสมัยที่ผมเรียนมัธยมปลาย มีคุณครูผู้หญิงท่านนึงสอนวิชาพุทธศาสนา คุณครูหยิบยกประเด็นขึ้นมาเรื่องนึง คือ เรื่องจิตว่างที่ท่านอาจารย์พุทธทาสได้ให้เป็นความรู้ใหม่แก่สังคมไทย คุณครูท่านนั้นกล่าวแย้งความคิดของท่านพุทธทาสว่า "จิตว่าง น่ะไม่มีหรอก อย่าไปเชื่อเลย" เรื่องนี้เลยทำให้ผมได้คิดว่า ถ้าคนสอนไม่เข้าใจในหลักพระศาสนาจริงก็ไม่ควรกล่าวปรามาสคำสอนท่านพุทธทาสต่อหน้านักเรียนทั้งชั้น

เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา ผมได้มีโอกาสแวะเวียนไปไหว้พระที่วัดแห่งหนึ่งในกรุงเทพ วัดแห่งนี้ได้ทำคุณประโยชน์ต่อสังคมเป็นอันมาก ในเรื่องการให้บริการฟอกไต ผมจึงมักจะไปไหว้พระทำบุญที่นี่อยู่เสมอ เมื่อได้ไปถึงวัดก็แปลกใจนิดหน่อย มีคุณครูท่านนึง พานักศึกษา(น่าจะเป็นอาชีวะที่ไหนสักแห่ง) มีทั้งหญิงและชายเข้าไปกราบพระในวิหาร ผมไม่รู้หรอกว่านักศึกษาจะมีความซาบซึ้งในพระพุทธสาสนามากขึ้นเพียงใด แต่อย่างน้อยผมได้เห็นความตั้งใจของคุณครูที่พานักศึกษามาไหว้พระ

กมฺมุนา วตฺตีโลโก

 

ก็เป็นเรื่องปรกติ

จะว่าไป มันเป็น ส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อน เข้าสู่ยุคศาสนารุ่งเรืองด้วยซ้ำ

เพียงแต่ คนเมืองกรุงปรับตัวไม่ทัน กระแสคนชนบทไหล่บ่าเข้าชุมชนเมือง

เราไม่คุ้น สภาพสังคมแบบอินเดีย ที่อุดมไปด้วย การศาสนา

ในอินเดีย ยุคที่ ศาสนาต่างๆรุ่งเรืองที่สุด มันไม่ใช่ยุดที่ ทุกคนซ้ายหันขวาหัน

แต่เป็นอะไรที่ .............ต่างคนต่างความคิด ต่างแสดงออก บางคนก็เดิน
โทงเทงเข้าเมือง เข้ากรุง กันไปเลย

ดังนั้น

ตรงนี้แค่ จิ๊บๆ

เดี๋ยวคงจะเข้มข้นกว่านี้ มีอะไรพิศดารมากกว่านี้ จนกระทั่ง ถึงจุดๆหนึ่ง

จุดที่ สมมติเอาตาม NTW คนนี้

พอถึงจุดๆหนึ่ง เขาก็คงจะเลือก ซึ่งแนวโน้มที่ดีที่สุดคือ ประกาศคำสอนตน

แต่พอ ประกาศแล้ว ก็จะต้องเกิดกระบวนการ พิสูจน์จากสังคม พอถึงตอนนั้น
หาก คำสอนศาสนาใดย่ำยีคำสอนเขาได้ โอยยยยยย ขี้คร้านจะแสดงออก
ถึงการมี ศรัทธาในศาสนา นั้นๆ

ทีนี้ กระบวนการพิสูจน์ธรรมเนี่ยะ ยังไง ก็ต้อง ขมวดเข้าหา " เอกังนามกิง " อยู่แล้ว

เอกังนามกิง นี่ ศาสนาไหนหละ จะศาสนาไหน ก็ศาสนานั้นแหละ ตื่น เบิกบาน กันไป

 

ยกตัวอย่าง กระบวนการขับเคลื่อนเข้าสู่ยุคศาสนา ( ผู้นำทางวิญญาณ )

อันนี้ ฝาหรั่งเขาฉลาด เขาเห็นกระบวนการขับเคลื่อนนี้มันกำลังเกิด

เขาฉลาดพอที่จะเอามา ผนวกเป็นกลไกการตลาด เอามาทำเงินเลย
ซึ่งก็คือ ระบบ follow-up ระบบ share หรือ ระบบ like

เนี่ยะ สิ่งเหล่านี้ มันเป็น อนุพันธ์อย่างหนึ่ง ของกลไกการ ติดตามคำสอน
การ ตามหาผู้สอน การเป็น สาวก หรือ การเป็น ผู้แสดงคำสอน(สาสดา)

งานนี้ ก็ต้องขอบคุณ ฝาหรั่ง ที่แอบส่งเสริมงานทางการศาสนา ในทางลับๆล่อๆ

พี่ไทยเรา เลยอาศัยทำความคุ้นเคยไปโดยไม่รู้ตัว

 

เปิดใจกว้างๆครับ ผมว่าน้องเค้าเป็นคนที่อ่านปัญหาขาดนะ
แต่ว่าจะมีปัญหาเรื่องการสื่อสารให้คนอื่นเข้าใจตามเหตุผลที่เค้าคิดเท่านั้นเอง
ไอ้เรื่องนี้แหละทำให้หลายคนที่ไม่เข้าใจเค้าพากันไม่ดูเหตุผลที่เค้าบอก เอาแต่ดูวิธีแก้ปัญหาเค้าซึ่งคนไม่ค่อยชอบกันสักเท่าไหร่

ส่วนคนที่เข้าใจเค้าก็ตีความกันผิดๆ ยึดเป็นแบบอย่างแต่คนละทางกับที่น้องเค้าคิดนะ

 

ผมมองว่าเด็กคนนี้กำลังเป็นหน้ากากให้ใครบางคนหรือไม่ เขากำลังสื่ออะไรบางอย่างให้คนในโลกออนไลน์อยู่หรือเปล่า ไตเติ้ลโพสแรกๆจะออกแนวแอนตี้ศาสนาพุทธและระบบการสอนศาสนาในปัจจุบัน แต่โพสหลังๆ จะสรุปข้อความคนเม้นจับประเด็นกลุ่มคนส่วนใหญ่เป็นโพสข้อความต่อๆมา โพสหลังๆแม้จะถูกด่าสารพัดแต่ค่อนข้างจะเก็บอารมณ์โพส สำรวมข้อความไม่หยาบคาย หรือพูดง่ายๆคือด่าตอบแบบผู้ดี โต้ตอบแบบให้คนคอมเม้นอ่านแล้วเหงอได้เหมือนกัน อ่านโพสหลายๆโพสแล้วค่อนข้างเป็นคนที่รอบรู้ รู้กว้าง จนทำให้คิดว่าข้อความที่โพสค่อนข้างจะเกินเด็กมัธยมปลายด้วยซ้ำไป เขาบอกว่าเขาไม่ได้นับถือศาสนาพุทธ เป็นคนไร้ศาสนาแต่ใช้ศัพท์ทางธรรมและสำรวมคำ ข้อความที่โพสมากกว่าคนที่บอกว่าตัวเองนับถือศาสนาพุทธซะอีก นี่เขากำลังจะสะท้อนอะไรให้เราเห็นหรือเปล่า ที่ผมกล่าวมาไม่ได้เข้าข้างใคร แต่เมื่อเรารับสารมาแล้วเราควรอย่าปักใจเชื่ออะไรง่ายๆ ควรจะพิจารณาให้ดีก่อน..





ขอให้ทุกท่านจงเจริญในธรรม...

 

ควรได้รับธรรมทาน โดยเร็วครับ

 

วันนี้น้องยังหลงในความคิดที่กำลังเพิ่งจะเรียนรู้ จนสักวันหนึ่งเมื่อเจอทุกข์มากๆเข้าก็อาจจะเข้าใจในธรรมของพระพุทธศาสนา ถ้ามีบูญเก่าที่เคยสะสมมาจากอดีตชาติ จะทำให้เกิดสัมมาทิฏฐิ โดยเฉพาะสติและความรู้สึกตัวนะ

 

ความจริงแล้ว น้องเค้าพูดไม่ผิดหรอก แต่มันเป็นสิ่งที่ไม่สมควรพูด เพราะเราเกิดเป็นคนไทย.....

 

เด็กมันก็เป็นเด็กวุติภาวะน้อย ถึงเรียกว่าเกรียน

แต่ไอ้คนที่เอาข้อความเกรียนๆมาทำให้เป็นกระแส

ผู้ใหญ่ที่เกรียนนนนนยิ่งกว่าเด็ก นั้นมีมากมายเลยเชียว

 

คุณได้รับสิทธิ์นั้นเดี๋ยวนี้

ก็เป็นสิทธิเสรีภาพในการเลือกนับถือครับ

ก็คงไม่ต่างอะไรกับคนที่ไม่ออกมาแสดง

แล้วยังบอกว่าตัวเองนับถือศาสนาทั้งที่ไม่เคย

ได้ใส่บาตรเลยแม้ทัพพีเดียว


เท่าที่ศึกษามาพระพุทธเจ้าท่านก็ไม่เคย

" ตรัสน๊ะ..มา..มา..ฉันเป็นอรหันตสัมมาสัมมาสัมพุทธฯ

มากราบ..มาไหว้ฉัน "

" มี่แต่..มาเถิด..วิญญูชนเราจะกล่าวธรรม "

หาทางออกจากทุกข์ไม่ได้ก็ค่อยมาศึกษาและ

หาทางออกยังทัน

(ศาสนาก็อยู่มา ๒๕๐๐ กว่าปีแล้วก็ไม่เห็นจะเน่าจะเสียตรงไหน)

แต่ขณะนี้" อย่าให้ถึงกับร่วมเพศ กันข้างถนนล่ะ "

เพราะกฎหมายบ้านเมือง...จะจัดให้แน่.

 

น้องเขาคงยังไม่เคยปะทะกับ "คน" แบบถึงเลือดถึงเนื้อ ถึงได้คึกได้ห้าว พูดอะไรๆออกมาเปรี้ยงๆแบบนี้ ซึ่งแน่นอนมีทั้งคนชอบและไม่ชอบ อีกหน่อยอายุมากขึ้นเขาอาจจะลดความห้าวลง รึไม่งั้นก็หลุดไปเลย
ตอนนี้เขาก็เหมือนเป็นมะม่วงบ่มแก๊ส ยังไม่ถึงเวลาสุกก็ไปเร่งมัน พอออกมามันสุกก็จริงแต่ไม่อร่อย

 

ก็คงประมาณว่าเด็กมัธยม มีหลักสูตรพุทธศาสนาเมื่อครูมาสอนแต่สังคมไม่เป็นไปตามบริบทก็ย่อมต่อต้านเป็นธรรมดา ในอดีตสมัยดิฉันเป็นเด็กมัธยมก็ต่อต้านศาสนาพุทธในหลักสูตรเช่นกัน เพราะครูสอนได้น่าเบื่อที่สุด แถมไปวัดก็บังคับให้เรากราบไหว้พระแบบไร้เหตุผล สวดเป็นภาษาบาลีซึ่งสมัยก่อนไม่มีคำแปล แล้วจะทำให้คนพ้นทุกข์ได้อย่างไร

คิดว่าน่าจะเป็นการนำเสนอในเนื้อหาพุทธศาสนาที่ไม่เคยได้พัฒนาเลยมากกว่า อีกอย่างก็คือต้นแบบในโรงเรียนคือครูมีศิลธรรมมากแค่ไหน สังคมอันฟอนเฟะที่สื่อเผยแพร่ รวมทั้งระบบนักการเมืองที่โกงกินกันสารพัดรูปแบบทำให้เด็กสมัยนี้เสื่อมศรัทธาไปมาก

ข้อสำคัญนี้แม้กระทั่งพระก็ทำผิดศิลออกสื่อโด่งดังกันมากมาย ไม่เว้นแม้กระทั่งผู้นำทางจิตวิญญาณซึ่งลาสิกขาบทไปแต่งงาน อย่าว่าแต่เด็กเลยผู้ใหญ่ยังรู้สึกเซ็งและโหวงเหวง...

เรื่องนี้น่าจะมีการพัฒนาในรูปแบบการสอนให้น่าสนใจและพิสูจน์ได้จริงมากกว่าค่ะ....อย่างเช่นการทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เอาแบบให้เห็นเป็นรูปธรรมไปเลย.....แต่เรื่องโละทิ้งนี้คงยังไม่ถึงขนาดนั้นค่ะ ขืนโละทิ้งมีหวังเมืองไทยคงป่นปี้กันมากกว่านี้

 

น้องเค้าเก่งนะอ่านปัญหาขาด..ที่เป็นปัญหาไม่ใช่ศาสนาแต่เป็นคนมากกว่าค่ะ..น้องเค้ายังไม่รู้ สักวันถ้าน้องเค้ารู้เค้าคงเขัาใจว่ามันสลับกันค่ะ

 

เรื่องนี้โทษเด็กไม่ได้ ต้องโทษผู้ใหญ่ที่หาคำตอบที่เป็นเหตุเป็นผลให้เขาไม่ได้ เขาจึงกลายเป็นแบบนี้ ถ้าเด็กคนนี้เดินถูกทางได้รับการอธิบายที่เป็นเหตุผลที่ถูกต้องเขาจะปรับความคิดของเขาเอง เด็กสมัยนี้ต้องมีเหตุมีผล เขาถึงจะเชื่อ ลองได้เชื่อแล้วจะฝังใจไปเลย

ถ้ามองให้ดีๆ เขาก็คือเด็กคนหนึ่งที่ยังอ่อนต่อประสบการณ์ทางโลก เขายังไม่ได้ศึกษาศาสนาพุทธอย่างแท้จริง แต่กลับถูกผู้ใหญ่บังคับเรื่องพิธีกรรมจนทำให้ความศรัทธาที่มีอยู่เดิมนั้นหดหายไป ดังนั้นผู้ใหญ่ครูบาอาจารย์ตื่นได้แล้ว หาแนวทางศึกษาให้ถึงแก่นจริงๆ และเปิดใจกว้างรับฟังความคิดเห็น เด็กก็มีมุมมองของเขา เราก็มีมุมมองของเรา อย่าปล่อยให้เขากลายเป็นคนกระด้าง ก้าวร้าว ไร้ซึ่งคนแนะนำที่ดีที่ถูก ที่ควร หรือเราจะรอให้เขาได้รับบทเรียนที่แสนสาหัสเสียก่อนและค่อยตบๆ หรือปั้นๆ ให้เข้ารูปเข้ารอย เป็นรูปลักษณ์ที่งดงามต่อไป

 

ก็หลักสูตร ถูกตัดลงเหลือนิดเดียวมาตั้งนานแล้ว คนสอนก็สอนไปอย่างนั้น สำคัญที่หลักสูตรและครูผู้สอน มีความลึกซึ้งพอที่จะถ่ายทอดให้เด็กหรืิอเปล่า อีกประการ ครอบครัวมีการบ่มเพาะมาอย่างไร ทุกวันโลกยกย่อง ศาสนาพุทธว่าเป็นศาสนาที่เข้าถึงจิตใจและธรรมชาติ พร้อมทั้งหยุดทุกข์
ได้สิ้น
โมทนาสาธุ