สรุปว่าเป็นสัตว์จำพวกไหนแน่?

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนเลยนะคับว่า คำถามอาจจะดูไร้สาระไปหน่อยแต่เมื่อเรากำลังนอนอ่านหนังสืออยู่นั้น เราก็ไปเจอกับคำว่าที่มันอธิบายความหมายของคำว่า สัตว์เดรัชฉาน ว่า เดรัชฉาน หมายถึง ขนาน สัตว์เดรัชฉานก็แปลว่า สัตว์ที่มีร่างกายหรือลำตัวขนานกับพื้นดิน (แต่เมื่อก่อนสัตว์เดรัชฉานแปลว่าสัตว์ที่พูดไม่ได้แต่คงต้องเปลี่ยนไปเมื่อเจอนกแก้ว นกขุนทองมั้งคับ) แต่เมื่อความหมายใหม่เข้ามา ผมก็แปลกใจอยู่อย่างว่า แล้ว นกเพนกวิ้น มันอยู่ในสัตว์จำพวกไหน สัตว์ประเสริฐอย่างมนุษย์เราก็ไม่ใช่(เพราะมันพูดไม่ได้) สัตว์เดรัชฉานรึป่าว แต่เพราะเวลามันไปไหนมันก็เดินไป(ลำตัวตรงเชียะ) ขนาดมันหลับมันก็ยังยืนซะตรงเด่ ไม่เห็นมันจะล้มตัวลงนอนเหมือนเรา และถ้าจะบอกว่าเวลามันว่ายน้ำ ลำตัวมันถึงขนานกับพื้น แต่เวลามนุษย์เราว่ายน้ำลำตัวเราก็ขนานเหมือนมันนี่นา แล้วสรุปว่ามันเป็นสัตว์จำพวกไหนกันแน่คับ ใครรู้ช่วยตอบทีนะคับ จะได้หายสงสัย...

 

ก็ลองเอาแบบง่ายๆ ตามความคิดผมนะเเดรัจฉานก็คือพวกที่อยู่ในอานาจักรสัตว์ทั้งหมดยกเว้นมนุษย์ แล้วรวมพญานาคเข้าไปด้วย

 

ว่าตาม อภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉท ๕

ติรัจฉานภูมิ หรือ ที่เรียกกันว่า สัตว์เดรัจฉาน มีความหมายว่า สัตว์ที่ไปทางส่วนขวาง
หรืออีกนัยหนึ่งว่า สัตว์ที่เป็นไปขวางจากมรรคผล (แปลง่ายๆ คือ บรรลุมรรคผลไม่ได้)

ไม่มีภูมิที่อยู่ของตนเองเป็นสัดส่วน คงอาศัยอยู่เพียงในมนุษยโลก ในขณะที่เทวโลก
พรหมโลก และพระนิพพาน จะไม่มีสัตว์เดรัจฉานไปอยู่ร่วมได้เลย

สัตว์เดรัจฉานจะมีสัญญาที่ปรากฏ คือ มีความเป็นอยู่และเป็นไป เพียง ๓ อย่าง ดังนี้

๑. กามสัญญา คือ รู้จักเสวยกามคุณ
๒. โคจรสัญญา คือ รู้จักกิน รู้จักนอน
๓. มรณสัญญา คือ รู้จักกลัวตาย

ส่วนอีกอย่าง คือ ธรรมสัญญา (ความรู้สึกผิดชอบชั่วดี) นั้น จะปรากฏเฉพาะในสัตว์
บางจำพวกเท่านั้น คือ สัตว์ที่เป็นโพธิสัตว์ลงมาบำเพ็ญ และ มนุษย์

สัตว์เดรัจฉาน แบ่งไว้กว้างๆ เป็น ๔ ประเภทใหญ่

๑. อปทติรัจฉาน คือ พวกไม่มีเท้า
๒. ทวิปทติรัจฉาน คือ พวกสองเท้า
๓. จตุปปทติรัจฉาน คือ พวกสี่เท้า
๔. พหุปปทติรัจฉาน คือ พวกหลายเท้า

อนึ่ง บรรดาโพธิสัตว์ที่ได้รับพุทธพยากรณ์แล้ว จะไม่เกิดเป็นสัตว์ที่เล็กกว่านกกระจาบ
และไม่ใหญ่ไปกว่าช้าง