กาลามสูตร

กาลามสูตร

มีหลายสิ่งหลายอย่างหรือหลายเหตุการณ์ ทำให้เราสงสัยว่าจริง ไม่จริง ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง มีโทษ ไม่มีโทษ ควรที่เราจะเชื่อถือได้มากน้อยเพียงใด แต่ในส่วนใหญ่แล้วไม่ค่อยจะได้คิดกัน หรือสงสัยกัน จะเชื่อถือหรือรับเอามาปฏิบัติโดยทันทีที่เขาบอกว่าดี ถูกต้องแล้ว ถ้าเป็นอย่างนี้ก็บอกได้เลยว่าสังคมเรากำลังอ่อนแออย่างมาก ถูกปั่นหัวได้โดยง่าย ยิ่งทุกวันนี้การสื่อสารมีประสิทธิภาพสูงมาก เมื่อมีเหตุการณ์อะไรที่น่าสนใจเกิดขึ้นไม่ว่าจะเป็นมุมไหนของโลก เพียงชั่วครู่ก็สามารถกระจายข่าวให้รับรู้กันได้ทั่วโลก ในแต่ละวันเราได้รับข่าวสารมากมายและมันก็ไม่เป็นที่แน่นอนว่าจะถูกต้องดีงามไปทั้งหมด

เพราะฉะนั้นการรับเอาข่าวสารควรมีการพิจารณาเสียก่อน เพื่อไม่ให้ผิดผลาดหรืองมงายไป ในสมัยพุทธกาล ชนชาวกาลามะแห่งเกสปุตตนิคมในแคว้นโกศล มีครูบาอาจารย์สอนเรื่องดับทุกข์อยู่อย่างมากมาย พวกหนึ่งสอนอย่างหนึ่ง อีกพวกหนึ่งก็สอนอีกอย่างหนึ่ง จนชาวบ้านไม่รู้ว่าคำสอนไหนที่เชื่อถือได้ จนพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเสด็จผ่านมา จึงทูลถามเรื่องที่พวกเขากำลังงงกันไปหมดแล้ว ไม่อาจทราบได้ว่าข้อปฏิบัติอย่างใดจะดับทุกข์ได้โดยตรง

ลักษณะเช่นนี้ เราน่าจะนำมาเปรียบเทียบกับสถานการณ์ในยุคปัจจุบันนี้บ้าง เพราะปัจจุบันมีเหตุการณ์มากมายที่เรางงกันว่าถูกต้องเชื่อถือได้หรือไม่ เช่น การทำอะไรๆให้มันใหญ่ที่สุดในโลก รู้สึกว่าจะนิยมทำกันมาก เตียงใหญ่ที่สุดในโลก กระทะใหญ่ที่สุดในโลก ธูปใหญ่ที่สุดในโลก โบสถ์ใหญ่ที่สุดในโลก เจดีย์ใหญ่ที่สุดในโลก ฯลฯ สร้างแล้วอานิสงส์แรง จะได้สวรรค์วิมานสมบัติ สิ่งเหล่านี้ทำได้ก็แต่คนที่บ้าที่สุดในโลกเท่านั้น แล้วมันก็ใหญ่ได้แต่เพียงเท่านั้น ทำประโยชน์ได้คุ้มค่ากับราคาแสนราคาล้านหรือเปล่าก็ไม่รู้ ยังมีอีกหลายสถานการณ์ที่ไม่สามารถกล่าวได้หมด ฉะนั้นจึงควรอาศัยหลักการแก้ไขปัญหาอย่างนี้ของพระผู้มีพระภาคเจ้าพิจารณาดู คือ พระองค์ทรงตรัสสอนคนเหล่านั้นว่า

๑. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า สิ่งนี้เป็นสิ่งที่บอกต่อๆกันมา

๒. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า สิ่งนี้เป็นสิ่งที่เขาได้ทำตามๆกันมา(ประเพณี)

๓. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า มันเล่าลือกันกระฉ่อนไปหมดแล้วว่าเป็นความจริง

๔. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า มันมีอ้างอยู่ในปิฎก(คัมภีร์,ตำรา)

๕. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า เป็นตรรก หรือการคำนวณ

๖. อย่าได้เชื่อโดยการอนุมานเทียบเคียง หรือคาดคะเนเอาเอง

๗. อย่าได้เชื่อโดยการตรึกตรองเอาตามอาการ

๘. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า มันเข้ากันได้กับลัทธิความเชื่อ และทฤษฎีของตน

๙. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า รูปร่างลักษณะน่าเชื่อถือ

๑๐. อย่าได้เชื่อโดยเหตุสักว่า ผู้สอนเป็นครูเป็นอาจารย์ของเรา

ต่อเมื่อใดพิจารณาเห็นด้วยปัญญาว่า ธรรมเหล่านั้นเป็นอกุศล เป็นกุศล มีโทษ ไม่มีโทษ เป็นต้นแล้วจึงควรละหรือถือปฏิบัติตามนั้น เรียกว่า กาลามสูตร หรือ เกสปุตติยสูตร หรือ เกสปุตตสูตร
-------------------------------------------

 

ขอให้เจริญในธรรมนะครับท่าน จขกท
ท่านช่างเป้นคนใฝ่ธรรมจริงๆ

กระซิบส่วนตัวว่า ผมไม่เคยแต่งเรื่อง
กล้าให้คนมีอภิญามาตรวจสอบ ทุกอย่างที่พูด

 

กาลามสูตร 10 เป็นธรรมที่องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแล้วจริงๆ ครับ เราต้องรู้แจ้งด้วยตัวเราเองครับ อย่าพึ่งเชื่อใครง่ายๆ