เรื่องเด่น "วจีสุจริต สัมมาวาจา" (สมเด็จพระสังฆราชเจ้า)

.
"วจีสุจริต สัมมาวาจา"

- เว้นจากการ "พูดเท็จ"
- เว้นจากการ "พูดส่อเสียด"
- เว้นจากการ "พูดคำหยาบ"
- เว้นจากการ "พูดเพ้อเจ้อเหลวไหล"

คือ "แม้ว่าจะเป็นความจริง" แต่หากว่าเป็น "คำส่อเสียดก่อให้เกิดความแตกร้าว" เช่น "นำความข้างนี้ไปบอกข้างนั้น นำความข้างนั้นมาบอกข้างนี้" เพื่อจะยุให้ทั้งสองฝ่ายแตกกัน "แม้จะเป็นความจริงที่ไม่ควรพูด" เพราะทำให้เขาแตกกัน "เข้าในพวกส่อเสียด"

หรือแม้ว่า "เป็นคำหยาบ" ไม่ได้มุ่งจะหลอกลวงให้เข้าใจผิด "แต่ว่าเป็นคำหยาบคาย" เช่น "เป็นคำด่าว่า เป็นสัตว์ดิรัจฉานอย่างโน้นอย่างนี้" อะไรเป็นต้น

หรือแม้วาจาอย่างอื่น "ซึ่งเป็นการกล่าวกดให้เลวลง" ซึ่งทุกคนก็รู้ว่าไม่ได้เป็นเช่นนั้น และก็ไม่ได้มุ่งที่จะหลอก "แต่ว่ากล่าวด้วยความโกรธ ด้วยความเหยียดหยาม ต้องการจะกดเขาให้เลว" ก็ไม่ควรพูด

และแม้ว่า "เป็นคำที่เพ้อเจ้อเหลวไหล ไม่เป็นธรรม ไม่เป็นวินัย" ไม่มีขอบเขตจำกัด หาสาระแก่นสารมิได้ หรือว่ามีสาระแก่นสารน้อยเกินไป "ก็เป็นคำไม่ควรพูด" .. "

"ทศบารมีและทศพิธราชธรรม"
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร